360 :: panoramiczna podróż sferyczna w 2660 odcinkach

"[...] na ulicy Prokopovej 4 warto wejść w bramę, bo o tym, co jest na podwórku nie wie nawet wielu prażan. Stoi tam kościółek z 1913 r., który między wysokimi kamienicami wygląda jak porzucone pudełko dla lalek. W kościele tym jego projektant Emil Králíček chciał przy pomocy kubizmu zbliżać wiernych do Boga. Ta modernistyczna świątynia dla husytów z Žižkova nazywa się Betlémská kaple (kaplica betlejemska) i jak piszą znawcy, jest to jedyny kościół na świecie z elementami kubistycznego wystroju. Powstał w 500. rocznicę spalenia Husa. Warto wpasować się w godziny otwarcia (od wtorku do czwartku, 13.00-17.00). Emil Králíček został odkryty w pełni trzy lata temu, kiedy ogłoszono, że jest autorem największej ilości kubistycznych projektów w Czechach, ale był zbyt skromny, żeby się do nich przyznawać. Prawie sto lat przypisywano je więc komu innemu." (Mariusz Szczygieł w artykule o Žižkovie na www.mariuszszczygiel.com.pl).

"Kościół świętej Barbary (często nazywany też katedrą, czes. Chrám svaté Barbory) – gotycka świątynia w miejscowości Kutná Hora (Czechy). W 1995 wraz z innymi zabytkami miasteczka została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO. Wymiary świątyni wynoszą 70 na 40 metrów. Jest jedną z atrakcji turystycznych miasteczka – przez turystów określana jest często jako "grzbiet brontozaura", "obóz tureckiego sułtana" albo "szczyty Andów patagońskich".
Początki katedry sięgają 1388, kiedy rozpoczęto budowę po uzyskaniu pozwolenia papieskiego. Inicjatorem byli miejscowi górnicy, którzy nie chcieli być gorsi od Pragi pod względem budynków sakralnych. Obiekt zaczęto wznosić na skarpie za murami miejskimi, w miejscu, gdzie znajdowała się już kaplica poświęcona świętej Barbarze, patronce górników. Zakładano dzieło w stylu francuskiego gotyku, a pierwszym architektem był Johann Parler, syn Petera Parlera (budowniczego m.in. mostu Karola w Pradze). Materiałem budulcowym był piaskowiec z niedalekich kamieniołomów.
Wojny husyckie spowodowały przerwę w budowie, którą wznowiono w latach 80. XV wieku. Dokończono wówczas nawy boczne ze sklepieniem krzyżowym, girlandową kaplicę oraz transept. Architektem był wówczas Matěj Rejsek, a później Benedikt Rejt. W roku 1499 zasklepiono chór. Budowę zakończono w 1558 (Rejt zmarł w 1534), a właściwie przerwano, gdyż Kutnej Hory nie było już stać na dalsze jej finansowanie. Wnętrze zawiera pięć naw, z zewnątrz znalazły się liczne przypory, sterczyny i rzygacze.
Z tego okresu pochodzi chór, tabernakulum i balustrada w prezbiterium. W jednej z kaplic pojawiły się freski z motywami górnictwa i mennictwa, czyli zajęciami związanymi z Kutną Horą. W kaplicy Smíškowskiej znajdują się malowidła późnogotyckie, przedstawiające scenę wojenną z ówczesnym kierownikiem budowy Michalem Smíškiem z Vrchoviszt, przygotowującym wraz z rodziną ołtarz do mszy.
W 1626 do miasta przybyli jezuici. Kościół był wówczas zaniedbany, więc zakonnicy dokonali niezbędnych przeróbek i prac konserwacyjnych. Powstał wtedy m.in. barokowy chór i kaplica św. Franciszka Ksawerego, a później ołtarz Ignacego Loyoli w nawie północnej. Zmianie uległ dach – siodłowy zastąpił pierwotny namiotowy. Powstała również galeria łącząca świątynię z nowym kolegium jezuickim.
Po kasacie zakonu kościół przejęła fundacja religijna, ale nie miała ona funduszy na utrzymywanie świątyni. Dopiero w II połowie XIX wieku doszło do renowacji – odnowiono dach, poszerzono od zachodu kościół o jedno pole sklepienne, a cała świątynia uzyskała neogotycki wygląd. Barokowe organy zostały zastąpione nowymi, wykonanymi w miejscowym warsztacie. W miejsce gotyckiego ołtarza stanął neogotycki tryptyk z lat 1905–1910. W oknach pojawiły się witraże autorstwa Františka Urbana z motywami z czeskiej i miejscowej historii, wspominające mecenasów renowacji. Jeden z witraży upamiętnia wizytę Franciszka Józefa I w 1905, który zostawił dar dla świątyni. Kościół ponownie wyświęcono w 1905." (Tekst z Wikipedii).